read from a written paper

scrībo, psi, ptum, 3 ( perf. sync. scripsti, Plaut. As. 4, 1, 57: scripstis, Enn. ap. Non. 153, 28, or Trag. v. 239 Vahl.; inf. scripse, Aus. Sept. Sap. Lud. 1; cf. 2. dico init.), v. a. [root skrabh-, to dig; whence, Gr. graphô; Lat. scrobis, scrofa; cf. Germ. schreiben], prop., to scratch, grave, engrave with a sharp point; hence,

In gen.

Lit., to write, draw, or otherwise make lines, letters, figures, etc. (cf. scalpo):

in libro cum scribuntur calamo litterae,

Plaut. Ps. 1, 5, 131; cf. id. Bacch. 4, 4, 76 sq.:

litteras, tabellas,

id. Ps. 1, 1, 28:

(littera M) etiamsi scribitur, tamen parum exprimitur,

Quint. 9, 4, 40; cf. id. 1, 7, 28:

nostri praeceptores cervum servumque u et o litteris scripserunt,

id. 1, 7, 26; cf. id. 1, 7, 4; 1, 7, 20; 1, 7, 30; 12, 10, 28;

12, 10, 30: terra in augurum libris scripta cum r uno,

Varr. L. L. 5, § 21 Müll.:

hic carmen mediā scribe columnā,

Prop. 4 (5), 7, 83; cf.:

scribitur vestris Cynthia corticibus,

id. 1, 18, 22; Ov. M. 9, 527; Luc. 2, 343:

in aquā,

Cat. 68, 4; cf.

also: fac lapis his scriptus stet super ossa notis: hic jacet, etc.,

Tib. 1, 3, 54 (but the better reading is inscriptis):

scribere decore,

to write a good hand, Amm. 30, 9, 4:

erat scriptum ipsius manu,

Cic. Cat. 3, 5, 10:

suā manu scripsit,

Liv. 37, 10.—Of drawing, etc.:

si quis fugitivo stigmata scripserit,

has branded a runaway, Quint. 7, 4, 14; cf.: charaxat ambas ungulis scribentibus genas, Prud. steph. 10, 557:

totius vobis Frontem tabernae scipionibus scribam,

Cat. 37, 10:

(Diodotus Stoicus) geometriae munus tuebatur, verbis praecipiens discentibus, unde, quo quamque lineam scriberent,

Cic. Tusc. 5, 39, 113:

ut formam (porticus) secundum rationem loci scribas,

draw, design, Plin. Ep. 9, 39, 5; Stat. S. 1, 3, 9:

quae Attalicis variata per artem Aulaeis scribuntur acu,

i. e. are embroidered, Sil. 14, 660:

scripto radiat Germanicus auro, i. e. sculpto,

Juv. 6, 205; cf. Mart. 11, 5, 3.—

Trop.: memor essem? etiam nunc mihi Scripta illa dicta sunt in animo Chrysidis De Glycerio, graven, imprinted (syn.:

inscripta, insculpta),

Ter. And. 1, 5, 48:

arva sanguineo scribit rutilantia gyro,

Stat. Th. 11, 514.—

In partic., with the accessory idea of intellectual action, of written composition of every kind, to write, write down, compose, describe, depict; to draw up, communicate, announce in writing (syn.: compono, perscribo).

With acc.:

quoniam de re publicā multa quaesierint et scripserint,

Cic. Rep. 1, 7, 12:

Cn. Aufidius praetorius (caecus) Graecam scribebat historiam,

id. Tusc. 5, 38, 112; so,

historiam,

id. de Or. 2, 12, 51; id. Brut. 75, 262:

bellum,

Liv. 21, 1:

res gestas,

Hor. A. P. 74; id. Ep. 1, 3, 7 al.:

librum de rebus rusticis,

Cic. Sen. 15, 54:

scripsi etiam versibus tres libros de temporibus meis,

id. Fam. 1, 9, 23:

in Catone Majore, qui est scriptus ad te de senectute,

id. Lael. 1, 4:

carmen in aliquem,

id. de Or. 2, 86, 352:

Furius defensionem causae suae scripsit,

id. Verr. 2, 5, 43, § 112; cf. Quint. 2, 15, 29:

libellos,

Ov. Tr. 5, 12, 61; id. P. 4, 13, 19:

notas,

id. ib. 3, 2, 90:

Diphilus Hanc (fabulam) Graece scripsit,

Plaut. Cas. prol. 33; Ter. Heaut. prol. 43; id. Hec. prol. 6 (cf. also infra, d):

versus,

Lucr. 1, 24; Hor. S. 1, 9, 23; 1, 10, 60:

carmina,

id. ib. 2, 5, 74; id. Ep. 1, 19, 3:

poëmata,

id. ib. 2, 2, 66 et saep.; cf.: scripsere alii rem Versibus, Enn. ap. Cic. Brut. 19, 76 (Ann. v. 221 Vahl.):

formam et situm agri alicui,

to describe, Hor. Ep. 1, 16, 4 et saep.—Of written communications, letters, etc.:

epistulis tuis perdiligenter scriptis,

Cic. Att. 1, 11, 1; cf. Planc. ap. Cic. Fam. 10, 4, 1:

haec scripsi properans,

Cic. Att. 2, 19, 5:

litteras, quas ad Pompeium scripsi, tibi misi,

id. ib. 3, 9, 3:

litterae extemplo Romam scriptae,

Liv. 41, 16:

plura ad te scribam, si, etc.,

Cic. Att. 11, 10, 3:

scriberem ad te de hoc plura, si Romae esses,

id. ib. 6, 4, 11:

haec ad te scripsi verbosius,

id. Fam. 7, 3, 5:

scriptā jam epistulā superiore,

id. ib. 1, 9, 26:

non quo haberem, quod tibi scriberem,

id. Att. 4, 4, a:

epistulam,

Plin. Ep. 7, 9, 8 et saep.:

scribere salutem,

to send a greeting, Plaut. Bacch. 4, 9, 77; cf.:

laudes atque gratias populo Romano,

Gell. 3, 8, 5.—With a personal object:

nullos habeo scriptos (homines), memini tamen,

written down, Plaut. Mil. 1, 1, 48:

per eum Marium, quem scripsissem,

Cic. Att. 12, 49, 1: quis Martem digne scripserit aut...Merionem aut...Tydiden? who could depict, represent, etc., Hor. C. 1, 6, 14; id. S. 2, 1, 16; cf. in the pass.:

scriberis Vario fortis et hostium Victor,

id. C. 1, 6, 1.—With two acc.: cum auctor pugnae se A. Cornelium Cossum consulem scripserit, subscribed himself, declared himself in the inscription to be, Liv. 4, 20, 11.—

With object-clause:

in foribus scribat occupatum esse se,

Plaut. As. 4, 1, 15:

ut Africanum avum meum scribit Cato solitum esse dicere,

Cic. Rep. 1, 17, 27; id. Att. 1, 8, 1; cf.:

Romae quod scribis sileri, ita putabam,

id. ib. 2, 13, 2:

quod ad te scripseram me in Epiro futurum,

id. ib. 3, 13, 1:

Graeceius ad me scripsit, C. Cassium sibi scripsisse, homines comparari, qui, etc.,

id. ib. 15, 8, 2:

Cicero quodam loco scribit, id esse optimum, etc.,

Quint. 11, 1, 92:

post paulo scribit, sibi millia quinque Esse domi chlamydum,

Hor. Ep. 1, 6, 43 et saep.—In pass., with nom. or acc.:

eadem haec avis scribitur conchis se solere complere, etc.,

Cic. N. D. 2, 49, 125: scribitur nobis, magnam veteranorum multitudinem Romam convenisse jam, etc., Brut. et Cass. ap. Cic. Fam. 11, 2, 1:

scriptum est item, quaesivisse (Socratem), quid esset,

Cic. Div. 1, 54, 123.—

With rel.-clause:

nec scribis, quam ad diem te exspectemus,

Cic. Att. 3, 7, 1:

scribe aliquando ad nos, quid agas,

id. Fam. 7, 12, 2:

ad me Valerius scripsit... quem ad modum ducta esses, etc.,

id. ib. 14, 2, 2.—

Absol.:

quo (Platone) nemo in scribendo praestantior fuit,

Cic. Rep. 2, 11, 21; cf. id. ib. 3, 8, 13:

Demophilus scripsit, Marcus vortit barbare,

Plaut. As. prol. 11; id. Trin. prol. 19:

poëta quom primum ad scribendum animum appulit,

Ter. And. prol. 1; id. Heaut. prol. 7:

sumite materiem vestris, qui scribitis, aequam Viribus,

Hor. A. P. 38:

sic raro scribis, ut toto non quater anno Membranam poscas,

id. S. 2, 3, 1 et saep.:

Samiae, ut ibi (i. e. in oratione) scribit Laelius, capedines,

Cic. Rep. 6, 2, 11; cf. id. ib. 1, 16, 25:

ut, quemadmodum scribit ille, cottidiano, etc.,

id. ib. 6, 2, 8:

denique non video de tot scribentibus unum,

Ov. Tr. 2, 495.—So freq. of written communications, letters; usually with ad aliquem (less freq. alicui) or de aliquā re:

tv si, ut scribis, Kal. Jun. Romā profectus es, etc.,

Cic. Att. 3, 9, 3:

ego te, ut scribis, cito videbo,

id. ib. 3, 27:

nihil habeo, quod ad te scribam, scribo tamen, non ut te delectem, etc.,

id. ib. 14, 12, 3:

senatusconsultum si erit factum, scribes ad me,

id. ib. 5, 4, 2; cf.:

scripsi etiam ad Camillum, ad Lamiam,

id. ib. 5, 8, 3:

in quā (epistulā) de agro Campano scribis,

id. ib. 2, 16, 11:

ut nuper me scis scripsisse ad te de Varronis erga me officio, etc.,

id. ib. 2, 25, 1; cf.:

Hermae tui Pentelici, de quibus ad me scripsisti,

id. ib. 1, 8, 2; 1, 9, 2 et saep.— With ut, ne, etc.:

velim domum ad te scribas, ut mihi tui libri pateant,

Cic. Att. 4, 14, 1:

ad me scriberet, ut in Italiam quam primum venirem,

id. ib. 11, 7, 2; 5, 11, 6.— With dat.:

consules Fulvio, ut ex Falisco, Postumio, ut ex Vaticano exercitum ad Clusium admoveant, scribunt,

Liv. 10, 27; 42, 27; Tac. A. 1, 29.—With ne:

Scipioni scribendum, ne bellum remitteret,

Liv. 30, 23.—With simple subj.:

scribit Labieno, si rei publicae commodo facere posset, cum legione ad fines Nerviorum veniat,

Caes. B. G. 5, 46 fin. —In Tac. also, with inf.:

scribitur tetrarchis ac regibus, jussis Corbulonis obsequi,

Tac. A. 15, 25 fin. —In eccl. Lat. as a formula of quotation from the Scriptures:

scriptum est,

i. e. it is said in Holy Writ, Vulg. Matt. 4, 4; id. Luc. 19, 46; id. Rom. 11, 8 et saep.—

Publicists', milit., jurid., and business t. t., of written plans, drafts, and other writings of various import.

Publicists' t. t., to draw up, draught a law, decree, treaty, etc.:

quod proditum memoria est, X. viros, qui leges scripserint, etc.,

Cic. Rep. 2, 31, 54; so,

leges,

id. ib. 2, 36, 61; 2, 10, 18; id. Rosc. Am. 25, 70; id. de Or. 1, 19, 86; id. Inv. 1, 38, 68 al.; cf.

in a transf. signif.: cui non apparet, inopiam et miseriam civitatis istam legem scripsisse, etc.,

Liv. 34, 6 fin.; and:

testamentum, quod pietas, fides, pudor scripsit,

Plin. Ep. 8, 18, 7:

haec senatusconsulta non ignoro ab amicissimis ejus, cujus de honore agitur, scribi solere,

Cic. Fam. 15, 6, 2.—So very freq.: senatusconsulto scribendo, or simply scribendo adesse, or also, ad scribendum esse, to witness the drawing up of a decree of the Senate; to subscribe it: erat nobis dictum, te existimare, alicui senatusconsulto, quod contra dignitatem tuam fieret, scribendo Lamiam [p. 1648] affuisse, qui omnino consulibus illis numquam fuit ad scribendum, Cic. Fam. 12, 29, 2 Orell. N. cr.; cf.: senatusconsulta scribuntur apud familiarem meum (i. e. Caesarem). Et quidem cum in mentem venit (Caesari), ponor ad scribendum (i. e. he adds my signature to it), id. ib. 9, 15, 4:

quod me esse ad scribendum vides,

id. Att. 1, 19, 9; id. Fam. 9, 15, 3: S. C. auctoritas. Pridie Kal. Octob. in aede Apollinis scrib. affuerunt L. Domitius, etc., an official formula ap. Cic. Fam. 8, 8, 5 sq. (v. assum):

Boeotorum gentem numquam ad scribendum amicitiae foedus adduci potuisse,

to make, enter into, conclude, Liv. 42, 12.—

Milit. t. t.: scribere milites (legiones, supplementum, etc.), to enlist, enroll, levy:

milites,

Sall. J. 43, 3:

legiones,

id. C. 32, 1:

exercitui supplementum,

id. J. 39, 2:

supplementum legionibus,

Cic. Fam. 3, 3, 1; Liv. 8, 8:

exercitum,

id. 4, 43; 9, 8; 9, 19:

equites,

id. 10, 25; 21, 40; 35, 20:

socios navales,

id. 37, 2; so, too: sex milia colonorum Albam in Aequos, to enroll for the purpose of sending, to send, id. 10, 1:

socios scribere in urbem,

id. 4, 11, 4.—

Poet., transf.:

scribe tui gregis hunc,

enroll him among your retinue, Hor. Ep. 1, 9, 13.—

Jurid. and business t. t.: dicam scribere (alicui), like dikên graphein tini, to bring an action in writing against any one (v. dica); of a lawyer, to draw up legal instruments (complaints or charges, contracts, wills, etc.):

Servius hanc urbanam militiam respondendi, scribendi, cavendi secutus est,

Cic. Mur. 9, 19; id. Fam. 7, 14 Manut.; cf. id. Leg. 1, 4, 14:

omnia testamenta tu scribes unus,

id. de Or. 2, 6, 24; Dig. 28, 2, 25.—Hence, transf., with a personal object: aliquem heredem, to appoint or designate any one as heir:

testamentum palam fecerat et illum heredem et me scripserat,

Cic. Mil. 18, 48; cf.:

in testamento Ptolemaei patris heredes erant scripti, etc.,

Caes. B. C. 3, 108:

quem Micipsa testamento secundum heredem scripsit,

Sall. J. 65, 1; Auct. B. Alex. 33; Plin. Pan. 43, 1 sq.; Tac. A. 14, 31; Hor. S. 2, 5, 48; Juv. 3, 161; 9, 87:

aliquem coheredem,

Tac. Agr. 43 fin.:

aliquem exheredem,

to disinherit any one by will, Dig. 37, 4, 8, §§

1 and 6: aliquem tutorem liberis suis,

to appoint as guardian by will, Cic. Clu. 14, 41:

libertatem servo,

to bequeath to a slave his freedom, Dig. 29, 2, 71.—Of contracts, notes, drafts, etc.:

pulchre scripsti: scitum syngraphum!

Plaut. As. 4, 1, 57: nummos, usuras, etc. (alicui), to give a note or bond for:

scribit nummos,

id. ib. 2, 4, 34:

sibi creditam pecuniam,

Dig. 26, 7, 9, § 7:

genero usuras praestandas quasi ex dotis promissione,

ib. 4, 4, 17:

lecta est cautio hujusmodi: Lutius Titius scripsi, me accepisse a Publio Maevio quindecim mutua numerata mihi de domo, etc.,

ib. 12, 1, 40: scribe decem (tabulas) a Nerio, give ten notes or bonds drawn up by the usurer Nerius, Hor. S. 2, 3, 69. scriptos expendere nummos, v. l. ap. Hor. Ep. 2, 1, 105 (Hold. cautos); cf. rescribo.—Hence, scriptum, i, n., something written, viz.,

(Acc. to I.) A line; so only: duodecim scripta, a game played with colored stones (calculi) on a draught-board marked into spaces by twelve oblique lines: tibi concedo, quod in duodecim scriptis olim, ut calculum reducas, si te alicujus dati poenitet, Cic. Fragm. ap. Non. 170, 30; cf.:

in lusu duodecim scriptorum cum prior calculum promovisset essetque victus, etc.,

Quint. 11, 2, 38;

v. also scriptula, and Becker, Gall. 3, pp. 261 and 264 sq.: duodecim scriptis ludere,

Cic. de Or. 1, 50, 217.—

(Acc. to II.) A written composition, writing, treatise, book, work, etc. (most freq. in plur.):

ex scripto et sententiā controversia nascitur cum videtur scriptoris voluntas cum scripto ipso dissentire,

the writing, the written expression, Auct. Her. 1, 11, 19:

incredibile dictu est, quam multi Graeci de harum valvarum pulchritudine scriptum reliquerunt,

have left something written concerning it, speak of it in their writings, Cic. Verr. 2, 4, 56, § 124; so Quint. 6, 1, 7; cf. in plur., Cic. Rep. 1, 22, 36:

quod a Democrito et Platone in scriptis relictum esse dicunt,

id. de Or. 2, 46, 194:

utinam exstarent illa carmina, quae multis saeculis ante suam aetatem in epulis esse cantata, in Originibus scriptum reliquit Cato!

id. Brut. 19, 75: ut ipsis scriptis non ea mandaremus, id. Off. 2, 1, 3:

in quo libro scriptum hoc invenitur,

Quint. 1, 1, 15:

Hortensius erat memoriā tantā, ut quae secum commentatus esset, ea sine scripto verbis eisdem redderet, quibus cogitavisset,

without notes, Cic. Brut. 88, 301; cf. on the contrary: de scripto dicere, to speak or read from a written paper:

recitetur oratio, quae propter rei magnitudinem dicta de scripto est,

id. Planc. 30, 74; id. Phil. 10, 2, 5; id. Brut. 12, 46; id. Att. 4, 3, 3; id. Fam. 10, 13, 1:

laudavit pater scripto meo,

in a speech composed by me, id. Q. Fr. 3, 8, 5:

adire aliquem scripto,

Tac. H. 4, 39:

cum eorum inventis scriptisque se oblectent,

writings, Cic. Rep. 1, 17, 28:

ardeo cupiditate...nomen ut nostrum scriptis illustretur et celebretur tuis,

id. Fam. 5, 12, 1:

scripta recitare,

Hor. S. 1, 4, 75:

nosmet Lucili scripta legentes,

id. ib. 1, 10, 56:

Graecorum Scripta optima,

id. Ep. 2, 1, 29:

si non accipiet scriptum,

Ov. A. A. 1, 469:

debueram scripto certior esse tuo,

id. H. 6, 4.—

(Acc. to II. B. 1.) Scriptum legis, and simply scriptum, a written ordinance, a law:

quam tu mihi ex ordine recita de legis scripto populi Romani auctionem,

Cic. Agr. 2, 18, 48:

(Crassus) ita multa tum contra scriptum pro aequo et bono dixit, ut, etc.,

id. Brut. 39, 145; cf. id. Inv. 2, 46, 135; 2, 47, 138; cf.:

(senatus) scripto illo istius sententiam dicere vetabatur,

rescript, id. Dom. 26, 69.

littĕra (less correctly lītĕra), ae, f. [lino, q. v.], a letter, a written sign or mark signifying a sound.

Lit.:

cubitum hercle longis litteris signabo jam usquequaque, si quis, etc.,

Plaut. Rud. 5, 2, 7:

quid hae locuntur litterae?

id. Bacch. 4, 7, 3; cf.: quid istae narrant? Tox. Perconctare ex ipsis;

ipsae tibi narrabunt,

id. Pers. 4, 3, 29:

sus rostro si humi A litteram impresserit,

Cic. Div. 1, 13, 23:

priscarum litterarum notae,

id. ib. 2, 41, 85:

maximis litteris incisum,

id. Verr. 2, 2, 63, § 154 fin.:

lenis appellatio litterarum,

id. Brut. 74, 159:

suavis appellatio litterarum,

Quint. 11, 3, 35:

quae si nostris litteris scribantur,

id. 12, 10, 28 litterarum ordine, in alphabetical order, Plin. 37, 9, 54, § 138:

verba primis litteris notare, Prob. de Not. Signif. 1 Huschke: digerere in litteram,

to arrange alphabetically, Sen. Ep. 68, 18: scire litteras, [p. 1072] to be able to read and write, Plaut. Truc. 4, 2, 23; Vitr. 1, 1, 14:

nescire litteras,

not to be able to read and write, id. Clem. 2, 1, 2; Suet. Ner. 10:

scribere aureis litteris,

Gai. Inst. 2, 77:

scientia litterarum,

the art of writing, Dig. 29, 2, 93:

facere litteram or litteras,

to write, Plaut. As. 4, 1, 22; Cic. Ac. 2, 2, 6.—In the language of comedy:

homo trium litterarum, i. e. fur,

a thief, Plaut. Aul. 2, 4, 46: litteram ex se longam facere, i. e. to make an I by hanging perpendicularly, to hang one's self:

neque quicquam meliust mihi, ut opinor, quam ex me ut faciam litteram longam, meum laqueo collum quando obstrinxero,

id. ib. 1, 1, 37:

littera salutaris, i. e. A. (absolvo) and tristis, i. e. C. (condemno), which were put on the voting-tablets,

Cic. Mil. 6, 15.—

Transf.

A word, a line:

ad me litteram numquam misit,

Cic. Fam. 2, 17, 6: ad litteram, word for word, literally:

locum ad litteram subjeci,

Quint. 9, 1, 15.—

A handwriting:

Alexidis manum amabam, quod tam prope accedebat ad similitudinem tuae litterae,

Cic. Att. 7, 2, 3; cf.:

arguit ipsorum quos littera,

Juv. 13, 138 (v. also infra B. 1. fin.).—

Usually plur.

Littĕrae, ārum, f., a letter, epistle: litteras resignare, to unseal or open a letter, Plaut. Trin. 3, 3, 65:

ut litterarum ego harum sermonem audio,

id. Ps. 1, 1, 97; Cic. Att. 1, 13, 1:

dare alicui litteras ad aliquem,

id. Cat. 3, 4, 9:

litteras mittere,

id. Att. 5, 21, 2:

reddere alicui,

id. ib. 5, 21, 4:

accipere,

id. ib. 5, 21, 7:

remittere,

id. ib. 11, 16, 4:

nullas iis praeterquam ad te et ad Brutum dedi litteras,

id. Fam. 3, 7, 1:

queri apud aliquem per litteras,

id. Att. 5, 21, 13: invitare aliquem perlitteras id. ib. 13, 2, 2:

civitatum animos litteris temptare,

Caes. B. C. 1, 40, 1: litterae missae, a letter sent by a person: litterae allatae, a letter received: hence, liber litterarum missarum et allatarum, a letter-book:

L. M. (i. e. litterae missae)... L. A. (i. e. litterae allatae), etc.,

Cic. Font. 4, 8; id. Verr. 2, 3, 71, § 167.—In poets also sometimes in sing.:

quam legis a rapta Briseide littera venit,

Ov. H. 3, 1; 5, 2; id. M. 9, 515; Tib. 3, 2, 27; Mart. 10, 73 al.—

A writing, document, paper:

litterae publicae,

Cic. Verr. 2, 4, 63, § 140; 2, 4, 16, § 35; esp. a written acknowledgment:

littera poscetur,

Ov. A. A. 1, 428.—

An account-book:

ratio omnis et litterae,

Cic. Quint. 11, 37; id. Verr. 2, 4, 12, § 27.—

An edict, ordinance:

praetoris litterae,

Cic. Verr. 2, 5, 22, § 56:

litteras revocavit,

letter of appointment, commission, Suet. Vesp. 8. —

Written monuments, records, literature:

abest historia litteris nostris,

is wanting in our literature, Cic. Leg. 1, 2, 5:

Graecae de philosophia litterae,

philosophical literature, id. Div. 2, 2, 5:

genus hoc scriptionis nondum satis Latinis litteris illustratae,

id. Brut. 64, 228; id. Tusc. 1, 1, 1; id. Fin. 1, 2, 4:

Graecis litteris studere,

id. Brut. 20, 78:

damnum Hortensii interitu Latinae litterae fecerunt,

id. ib. 33, 125:

nullam artem litteris sine interprete et sine aliqua exercitatione percipi posse,

merely from books, id. Fam. 7, 19:

quod litteris exstet, Pherecydes primum dixit animos hominum esse sempiternos,

id. Tusc. 1, 16, 38:

parvae et rarae per eadem tempora litterae fuere,

Liv. 6, 1, 2; 7, 3, 6:

Etruscae,

id. 9, 36, 3:

paucissimos adhuc eloquentes litterae Romanae tulerunt,

Quint. 10, 1, 123: amor litterarum, id. prooem. 6.—

History, inasmuch as it is derived from written monuments:

cupidissimus litterarum fuit,

Nep. Cat. 3, 1; id. Pelop. 1:

parvae et rarae per eadem tempora litterae fuere,

Liv. 6, 1.—

Literary labor, composition:

omnis varietas litterarum mearum,

Cic. Fam. 15, 4, 12:

non nihil temporis tribuit litteris,

Nep. Hann. 13, 2.—

An inscription, Ov. M. 11, 706.—

Learning, the sciences, liberal education, scholarship, letters:

sit mihi orator tinctus litteris: audierit aliquid, legerit,

Cic. de Or. 2, 20, 85:

erant in eo plurimae litterae,

id. Brut. 76, 265:

homo communium litterarum, et politioris humanitatis non expers,

id. de Or. 2, 7, 28:

homo sine ingenio, sine litteris,

id. Verr. 2, 4, 44, § 98:

fuit in illo ingenium, ratio, memoria, litterae, cura, cogitatio, diligentia,

id. Phil. 2, 45, 116:

mihi nihil libri, nihil litterae, nihil doctrina prodest,

id. Att. 9, 10, 2:

litterarum scientia,

id. Brut. 42, 153:

litterarum coguitio,

id. de Or. 3, 32, 127: nescire litteras, to be without a liberal education, id. Brut. 74, 259:

altiores litterae,

magic, Plin. 14, 4, 5, § 51.—Comically of the art of love: Litteras didicisti;

quando scis, sine alios discere,

Plaut. Truc. 4, 2, 22.

littĕra (less correctly lītĕra), ae, f. [lino, q. v.], a letter, a written sign or mark signifying a sound.

Lit.:

cubitum hercle longis litteris signabo jam usquequaque, si quis, etc.,

Plaut. Rud. 5, 2, 7:

quid hae locuntur litterae?

id. Bacch. 4, 7, 3; cf.: quid istae narrant? Tox. Perconctare ex ipsis;

ipsae tibi narrabunt,

id. Pers. 4, 3, 29:

sus rostro si humi A litteram impresserit,

Cic. Div. 1, 13, 23:

priscarum litterarum notae,

id. ib. 2, 41, 85:

maximis litteris incisum,

id. Verr. 2, 2, 63, § 154 fin.:

lenis appellatio litterarum,

id. Brut. 74, 159:

suavis appellatio litterarum,

Quint. 11, 3, 35:

quae si nostris litteris scribantur,

id. 12, 10, 28 litterarum ordine, in alphabetical order, Plin. 37, 9, 54, § 138:

verba primis litteris notare, Prob. de Not. Signif. 1 Huschke: digerere in litteram,

to arrange alphabetically, Sen. Ep. 68, 18: scire litteras, [p. 1072] to be able to read and write, Plaut. Truc. 4, 2, 23; Vitr. 1, 1, 14:

nescire litteras,

not to be able to read and write, id. Clem. 2, 1, 2; Suet. Ner. 10:

scribere aureis litteris,

Gai. Inst. 2, 77:

scientia litterarum,

the art of writing, Dig. 29, 2, 93:

facere litteram or litteras,

to write, Plaut. As. 4, 1, 22; Cic. Ac. 2, 2, 6.—In the language of comedy:

homo trium litterarum, i. e. fur,

a thief, Plaut. Aul. 2, 4, 46: litteram ex se longam facere, i. e. to make an I by hanging perpendicularly, to hang one's self:

neque quicquam meliust mihi, ut opinor, quam ex me ut faciam litteram longam, meum laqueo collum quando obstrinxero,

id. ib. 1, 1, 37:

littera salutaris, i. e. A. (absolvo) and tristis, i. e. C. (condemno), which were put on the voting-tablets,

Cic. Mil. 6, 15.—

Transf.

A word, a line:

ad me litteram numquam misit,

Cic. Fam. 2, 17, 6: ad litteram, word for word, literally:

locum ad litteram subjeci,

Quint. 9, 1, 15.—

A handwriting:

Alexidis manum amabam, quod tam prope accedebat ad similitudinem tuae litterae,

Cic. Att. 7, 2, 3; cf.:

arguit ipsorum quos littera,

Juv. 13, 138 (v. also infra B. 1. fin.).—

Usually plur.

Littĕrae, ārum, f., a letter, epistle: litteras resignare, to unseal or open a letter, Plaut. Trin. 3, 3, 65:

ut litterarum ego harum sermonem audio,

id. Ps. 1, 1, 97; Cic. Att. 1, 13, 1:

dare alicui litteras ad aliquem,

id. Cat. 3, 4, 9:

litteras mittere,

id. Att. 5, 21, 2:

reddere alicui,

id. ib. 5, 21, 4:

accipere,

id. ib. 5, 21, 7:

remittere,

id. ib. 11, 16, 4:

nullas iis praeterquam ad te et ad Brutum dedi litteras,

id. Fam. 3, 7, 1:

queri apud aliquem per litteras,

id. Att. 5, 21, 13: invitare aliquem perlitteras id. ib. 13, 2, 2:

civitatum animos litteris temptare,

Caes. B. C. 1, 40, 1: litterae missae, a letter sent by a person: litterae allatae, a letter received: hence, liber litterarum missarum et allatarum, a letter-book:

L. M. (i. e. litterae missae)... L. A. (i. e. litterae allatae), etc.,

Cic. Font. 4, 8; id. Verr. 2, 3, 71, § 167.—In poets also sometimes in sing.:

quam legis a rapta Briseide littera venit,

Ov. H. 3, 1; 5, 2; id. M. 9, 515; Tib. 3, 2, 27; Mart. 10, 73 al.—

A writing, document, paper:

litterae publicae,

Cic. Verr. 2, 4, 63, § 140; 2, 4, 16, § 35; esp. a written acknowledgment:

littera poscetur,

Ov. A. A. 1, 428.—

An account-book:

ratio omnis et litterae,

Cic. Quint. 11, 37; id. Verr. 2, 4, 12, § 27.—

An edict, ordinance:

praetoris litterae,

Cic. Verr. 2, 5, 22, § 56:

litteras revocavit,

letter of appointment, commission, Suet. Vesp. 8. —

Written monuments, records, literature:

abest historia litteris nostris,

is wanting in our literature, Cic. Leg. 1, 2, 5:

Graecae de philosophia litterae,

philosophical literature, id. Div. 2, 2, 5:

genus hoc scriptionis nondum satis Latinis litteris illustratae,

id. Brut. 64, 228; id. Tusc. 1, 1, 1; id. Fin. 1, 2, 4:

Graecis litteris studere,

id. Brut. 20, 78:

damnum Hortensii interitu Latinae litterae fecerunt,

id. ib. 33, 125:

nullam artem litteris sine interprete et sine aliqua exercitatione percipi posse,

merely from books, id. Fam. 7, 19:

quod litteris exstet, Pherecydes primum dixit animos hominum esse sempiternos,

id. Tusc. 1, 16, 38:

parvae et rarae per eadem tempora litterae fuere,

Liv. 6, 1, 2; 7, 3, 6:

Etruscae,

id. 9, 36, 3:

paucissimos adhuc eloquentes litterae Romanae tulerunt,

Quint. 10, 1, 123: amor litterarum, id. prooem. 6.—

History, inasmuch as it is derived from written monuments:

cupidissimus litterarum fuit,

Nep. Cat. 3, 1; id. Pelop. 1:

parvae et rarae per eadem tempora litterae fuere,

Liv. 6, 1.—

Literary labor, composition:

omnis varietas litterarum mearum,

Cic. Fam. 15, 4, 12:

non nihil temporis tribuit litteris,

Nep. Hann. 13, 2.—

An inscription, Ov. M. 11, 706.—

Learning, the sciences, liberal education, scholarship, letters:

sit mihi orator tinctus litteris: audierit aliquid, legerit,

Cic. de Or. 2, 20, 85:

erant in eo plurimae litterae,

id. Brut. 76, 265:

homo communium litterarum, et politioris humanitatis non expers,

id. de Or. 2, 7, 28:

homo sine ingenio, sine litteris,

id. Verr. 2, 4, 44, § 98:

fuit in illo ingenium, ratio, memoria, litterae, cura, cogitatio, diligentia,

id. Phil. 2, 45, 116:

mihi nihil libri, nihil litterae, nihil doctrina prodest,

id. Att. 9, 10, 2:

litterarum scientia,

id. Brut. 42, 153:

litterarum coguitio,

id. de Or. 3, 32, 127: nescire litteras, to be without a liberal education, id. Brut. 74, 259:

altiores litterae,

magic, Plin. 14, 4, 5, § 51.—Comically of the art of love: Litteras didicisti;

quando scis, sine alios discere,

Plaut. Truc. 4, 2, 22.